TÜBİTAK SAGE bünyesinde gerçekleştirilen harici yük aeroelastik sertifikasyonu süreci,
- Aeroelastik Yerde Titreşim Testleri (HYS 120)
- Sonlu Eleman Modeli Güncelleme
- Aeroelastik Analizler
- Çırpıntı Uçuş Testleri
aşamalarından oluşmakta ve bu sayede hava platformuna sertifiye edilecek olan harici yüklerin (füze, akıllı bomba vb.) hava platformu üzerindeki aeroelastik etkileri araştırılmakta ve analiz edilmektedir. Aeroelastik sertifikasyon süreci kapsamında hangi aşamaların ele alınacağı tecrübeler ışığında ve kritiklik seviyesine göre belirlenmektedir.
Aeroelastik sertifikasyon kapsamında, hava platformunun, ilgilenilen harici yükleme konfigürasyonunda, önceden tanımlı uçuş zarfı sınırları içerisinde aeroelastik kararsızlıklara maruz kalıp kalmadığı incelenmekte ve karşılaşılması olası aeroelastik kararsızlıklar göz önünde bulundurularak ilgili harici yükleme durumu için uçuş zarfı güncellenmektedir.
TÜBİTAK SAGE, harici yük sertifikasyonu sürecinin her aşamasını kendi imkanları ve 1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı/Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın desteği ile icra edebilecek yetkinliğe sahiptir.
TÜBİTAK SAGE, harici yük sertifikasyonu sürecinin her aşamasını kendi imkanları ve 1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı/Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın desteği ile icra edebilecek yetkinliğe sahiptir.
1. AEROELASTİK YERDE TİTREŞİM TESTLERİ (HYS120)
“MIL-HDBK-1763 Test 120” ile tanımlanmış olan HYS 120 aeroelastik yerde titreşim testleri (Ing. Ground Vibration Test, GVT), aeroelastik sertifikasyon sürecinin ilk basamağını oluşturmaktadır. HYS 120 yer testlerinin amacı, test edilecek hava platformu/harici yük konfigürasyonunun, teorik aeroelastik hesaplamalarında kullanılmak üzere elastik modlarının frekans, sönüm ve mod şekillerinin deneysel olarak hesaplanmasıdır.
YTT Sistemi Özellikleri
Donanım
- Pnömatik Askılama Sistemi
- Elektromanyetik Modal Sarsıcılar
- 168 kanallı SCADAS III Veri Toplama Sistemi
Yazılım
- LMS Test.Lab Structures Acquisition
- LMS PolyMAX
Ölçerler
- İvmeölçerler
- Dinamik Yük Ölçerler
2. SONLU ELEMAN MODEL GÜNCELLEME
Bu aşamada, kabuk ve kiriş elemanlardan oluşan hava platformu/harici yük sonlu eleman modelindeki eleman özellikleri, sistematik bir şekilde değiştirilmekte ve böylelikle sonlu eleman modelinin mod şekli ve doğal frekanslarının YTT’den elde edilen modal verilerle birebir örtüşmesi sağlanmaktadır.
Sonlu elemanlar modeline ait tasarım değişkenleri optimizasyon süreci neticesinde güncellenerek sonlu eleman modelinin modal özellikleri ile Yer Titreşim Testi’nden elde edilen modal özellikler arasındaki hata en aza indirilinceye kadar sürdürülmektedir.
3. AEROELASTİK ANALİZLER
Aeroelastik analizlerin gerçekleştirildiği bu aşamada, aeroelastik sertifikasyonu yapılacak tüm hava platformu/harici yük konfigürasyonlarının aeroelastik açıdan kritiklik önceliklendirmesi yapılır, çırpıntı testi yapılması gerekli olan kritik konfigürasyonlar tespit edilir ve hız-irtifa çiftlerinin yer aldığı çırpıntı test matrisi oluşturulur.
4. ÇIRPINTI UÇUŞ TESTLERİ (HYS 210)
“MIL-HDBK-1763 Test 210” ile tanımlanmış olan HYS 210 çırpıntı uçuş testleri, sertifikasyon sürecinin son aşamasını oluşturmaktadır. HYS 210 uçuş testlerinin amacı, önceden tanımlı uçuş zarfı içerisinde test edilecek hava platformu/harici yük konfigürasyonunun herhangi bir aeroelastik kararsızlığa maruz kalıp kalmadığını incelemektir. Testler sonrasında ilgili harici yükleme durumu için gerekmesi durumunda uçuş zarfı güncellenmektedir.
Çırpıntı uçuş testleri sırasında hava platformu aeroelastik modları çırpıntı tahrik sistemi ile tahrik edilerek belirlenen uçuş koşullarında veri toplanır, mobil telemetre istasyonu aracılığıyla alınan veriler gerçek zamanlı modal analizlerde kullanılarak sönüm kestirimi yapılır.
Donanım/Yazılımlar
- Çırpıntı Tahrik Sistemi
- Mobil Telemetre İstasyonu
- SCADAS III Veri Toplama Sistemi
- LMS Test.Lab Flutter Testing